Chó Basenji là một giống chó săn đặc biệt đến từ Trung Phi (Congo). Chúng được biết đến là một giống chó không bao giờ sủa, thường được gọi là “Barkless Dog”. Ngoài tên gọi Basenji, giống chó này có có một số tên gọi khác là Chó bụi rậm châu Phi, Ango Angari, chó săn Nyan-Nyan, Bongo, chó sục Kongo, Chó Zande,…
Chó Basenji là một giống chó còn khá xa lạ với những người yêu chó tại Việt Nam. Hiện nay, tại thị trường thú cưng Việt Nam, gần như không có cơ sở nào chuyên nhân giống loài chó này.
Thông Tin Tổng Quan Về Basenji
Basenji là một giống chó săn có nguồn gốc đặc biệt từ Trung Phi, cụ thể là khu vực Congo. Chúng nổi tiếng với khả năng không sủa, vì thế thường được gọi bằng biệt danh “Barkless Dog” (chó không sủa). Ngoài tên Basenji, giống chó này còn được biết đến qua nhiều tên gọi khác như Chó bụi rậm châu Phi, Ango Angari, Chó săn Nyan-Nyan, Bongo, Chó sục Kongo, hay Chó Zande.
- Trọng lượng trưởng thành: 9–10 kg.
- Chiều cao:
- Chó đực: 41–43 cm.
- Chó cái: 38–41 cm.
- Kích thước: Trung bình.
- Xuất xứ: Châu Phi, đặc biệt là vùng Congo.
- Nhóm chó: Spitz và các giống chó nguyên thủy.
- Tuổi thọ: 12–14 năm.
Tình Hình Nuôi Basenji Tại Việt Nam
Basenji là một giống chó vẫn còn khá xa lạ đối với cộng đồng yêu thú cưng tại Việt Nam. Hiện nay, tại thị trường trong nước, số lượng Basenji rất hiếm và hầu như không có cơ sở nào chuyên nhân giống loài chó này ngoại trừ MeowGo Pet Farm, nơi chuyên cung cấp và chăm sóc giống chó này.
Với ngoại hình độc đáo, tính cách khác biệt và khả năng không sủa, Basenji đang dần nhận được sự quan tâm từ những người yêu thích các giống chó hiếm và đặc biệt.
Nguồn Gốc Lịch Sử
Basenji là một trong những giống chó cổ xưa nhất, có niên đại hàng ngàn năm. Xuất hiện lần đầu tại khu vực Trung Phi, Basenji được các bộ lạc bản địa nuôi để hỗ trợ săn mồi. Nhờ khả năng di chuyển nhẹ nhàng, thính giác nhạy bén và bản năng săn mồi mạnh mẽ, Basenji nhanh chóng trở thành một phần quan trọng trong đời sống con người.
Điểm nhấn:
- Di tích Ai Cập cổ đại: Basenji xuất hiện trong các bức tranh và tượng khắc, được cho là hình mẫu của thần Anubis – vị thần cai quản cõi chết.
- Thời kỳ hiện đại: Basenji được du nhập vào châu Âu vào thế kỷ 19 và nhanh chóng trở thành thú cưng yêu thích nhờ tính cách độc đáo.
Đọc thêm về lịch sử chó Basenji tại blog chó không sủa.
Đặc Điểm Ngoại Hình
Basenji nổi bật với vẻ ngoài thanh thoát, gọn gàng và khỏe mạnh.
- Chiều cao, cân nặng: Chó đực cao 41–43 cm, nặng 10–12 kg. Chó cái nhỏ hơn, cao 38–41 cm, nặng 9–11 kg.
- Bộ lông: Ngắn, mượt, ít rụng với màu sắc đa dạng như đỏ-trắng, đen-trắng, tam thể hoặc vện. Lông ở chân, ngực và chóp đuôi thường có màu trắng. Chó Basenji có màu sắc bộ lông đa dạng nhưng luôn là sự kết hợp của màu trắng với các màu khác như vàng (red), đen, đỏ. Màu trắng thường xuất hiện ở vùng yếm cổ, mõm, tứ chi và thường có diện tích lớn ở phần thân dưới. Chó Basenji trắng là một đột biến gene rất hiếm và hầu như không có và không được các tổ chức chó giống quốc tế công nhận mà chỉ có giá trị sưu tầm với những người chơi thích độc lạ.
- Đặc điểm nổi bật: Đôi tai dựng đứng, mắt hình quả hạnh và trán nhăn tạo vẻ lanh lợi, thông minh. Chiếc đuôi cong cao trên lưng làm tăng thêm vẻ duyên dáng.
- Khả năng tự làm sạch: Giống như mèo, Basenji có thói quen tự liếm lông để giữ vệ sinh.
Nếu bạn muốn tìm một chú Basenji, hãy ghé thăm Danh mục sản phẩm chó Basenji.
Tính Cách Đặc Trưng
Chó Basenji là giống chó độc lập, thông minh, năng động, đáp ứng tốt với việc huấn luyện. Basenji luôn quan sát và sẽ đuổi theo những con mồi khi ở thời điểm thích hợp. Bạn nên chú ý khi trong nhà có nuôi mèo, thỏ hay sóc vì chúng có thể trở thành con mồi của Basenji. Một điều cần lưu ý để huấn luyện chó Basenji không đuổi theo xe cộ khi chạy ra đường.
Basenji khá thân thiện và hòa đồng. Tuy nhiên chúng khá khó tính khi tiếp xúc với người lạ, đó có thể là bạn bè, hàng xóm,.. khi đến chơi. Đặc biệt khi nhà bạn có nuôi các vật nuôi nhỏ như mèo, sóc, thỏ,.. Nhưng basenji sẽ hòa hợp và yêu thương với chúng nếu được nuôi và chăm sóc chung từ nhỏ.
Đặc biệt là chó Basenji không sủa gây ồn ào.
Basenji cũng có thể trở nên nhút nhát khi không được huấn luyện đúng cách. Bạn nên cho Basenji xã hội hóa sớm, xã hội đúng cách – tiếp xúc với nhiều người, điểm tham quan, âm thanh và trải nghiệm khác nhau khi chúng còn nhỏ. Xã hội hóa sớm giúp đảm bảo rằng chú chó Basenji của bạn lớn lên trở thành một chú chó phát triển toàn diện. Basenji sẽ trở nên tuân lệnh bạn khi được chú ý, quan tâm yêu thương, đặc biệt khi thưởng thức ăn. Nếu sống và huấn luyện quá khắc nghiệt Basenji sẽ bướng bỉnh, thậm chí không nghe lời bạn.
- Tính cách: Độc lập nhưng trung thành. Chúng thường dè dặt với người lạ nhưng rất tình cảm với chủ nhân.
- Không sủa: Basenji không sủa như các giống chó khác mà phát ra tiếng “yodel” – một đặc điểm độc đáo.
- Bướng bỉnh nhưng quyến rũ: Sự thông minh khiến Basenji thích tự do, đôi khi hơi cứng đầu, nhưng chúng cũng rất quyến rũ và dễ gần nếu được huấn luyện đúng cách.
- Bản năng săn mồi: Với bản năng săn mồi mạnh mẽ, Basenji không phù hợp khi nuôi cùng các động vật nhỏ như chuột hoặc chim.
Bạn có thể đọc thêm về cách huấn luyện Basenji tại Huấn luyện chó Basenji hiệu quả.
Cách Nuôi và Chăm Sóc Chó Basenji
Basenji rất dễ chăm sóc nhưng cần được quan tâm đúng cách.
1. Môi trường và Điều kiện sống
- Basenji có nguồn gốc từ vùng đất Châu Phi. Vì vậy, có thể dễ dàng thích nghi với điều kiện, môi trường sống tại Việt Nam, tuy nhiên bạn không nên đưa cún ra ngoài khi trời nắng nóng. Để cún sống khỏe mạnh thì nên nuôi chó Basenji ở nơi thoáng mát, nhiệt độ từ 18-26 độ là phù hợp. Vào mùa hè nóng nực, nếu có điều kiện bạn nên để chó trong phòng máy lạnh và chỉ cho ra ngoài vào sáng sớm hoặc chiều tối khi nắng dịu.
- Hầu hết các giống chó đều thích không gian rộng rãi để vui đùa, chạy nhảy và Basenji cũng không phải là một ngoại lệ. Vốn là giống chó săn nên Basenji có nguồn năng lượng rất dồi dào đòi hỏi được vận động để giải tỏa. Nếu nhà bạn có sân vườn rộng, bạn có thể thả cún chơi tự do cả ngày. Nếu không bạn có thể dành 30-45 phút mỗi ngày để dắt cún đi dạo trong công viên hoặc nơi công cộng. Điều này giúp cún được vận động, vui vẻ và gần gũi với chủ nhân hơn.
2. Vận động
- Basenji có thể dễ dàng thích nghi với điều kiện căn hộ, nhà phố nếu được vận động đầy đủ.
- Trong điều kiện Việt Nam, khí hậu nóng ẩm. Bạn không nên đưa chó ra ngoài lúc trời nắng nóng. Basenji là một con chó săn và cần hoạt động thể dục hàng ngày. Bạn có thể dành 30-60 phút mỗi ngày vào lúc sáng sớm hoặc khi trời tối để chạy thể dục, chơi trò chơi hoặc huấn luyện chó Basenji các lệnh cơ bản.
- Basenji cần có sự quan tâm và quan sát tốt bởi chủ sở hữu. Không an toàn khi bạn ra vào không đóng cổng nhà, rào chắn không đủ cao. Basenji có thể mất tích ngay lập tức vì nó là một chú chó thoát hiểm tốt.
- Basenji khó gần với các đứa trẻ nhỏ, nhưng sẽ tốt hơn khi những đứa trẻ lớn hơn. Việc đó có thể cải thiện khi chúng được tiếp xúc và nuôi dạy cùng những đứa trẻ từ nhỏ. Dạy cho những trẻ em trong nhà bạn cách tiếp cận và va chạm với Basenji, nó sẽ tốt cho cả hai. Basenji có thể tạo ra một số rắc rối khi môi trường sống có một số vật nuôi nhỏ khác như mèo, thỏ,..
3. Chải Lông Và Vệ Sinh
- Chỉ cần chải lông 1 lần/tuần để loại bỏ lông chết và giữ bộ lông bóng mượt.
- Tắm khi cần thiết, vì Basenji không thích nước.
- Kiểm tra móng và cắt gọn định kỳ để tránh khó chịu khi di chuyển.
4. Chế Độ Ăn Uống
Basenji cần một chế độ ăn uống cân bằng, giàu protein và hạn chế tinh bột.
- Nguồn thức ăn chính: Thịt gà, cá, hoặc thức ăn khô chất lượng cao.
- Hạn chế: Không nên cho ăn quá nhiều ngũ cốc hoặc tinh bột vì hệ tiêu hóa của chúng không thích ứng tốt với loại thực phẩm này.
Chi tiết tại: Chó Basenji ăn gì?.
5. Các Bệnh Thường Gặp Ở Basenji
Dù là giống chó khỏe mạnh, Basenji vẫn có nguy cơ mắc một số bệnh di truyền:
- Hội chứng Fanconi: Bệnh thận phổ biến, gây mất nước và suy dinh dưỡng.
- Thoái hóa võng mạc tiến triển (PRA): Bệnh về mắt có thể dẫn đến mù lòa.
- Dị sản xương hông: Gây đau nhức, khó khăn trong di chuyển.
- Bệnh tiêu hóa (Basenji enteropathy): Gây tiêu chảy kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Đưa Basenji đi kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện và điều trị sớm các bệnh này. Xem thêm tại: Sức khỏe và bệnh thường gặp ở Basenji.
Giá Chó Basenji
Giá Basenji dao động từ 25 triệu đồng tùy thuộc vào nguồn gốc và chất lượng.
- Chó nhập khẩu: Giá cao hơn, thường từ 5.000 usd trở lên.
- Chó trong nước: Phù hợp với túi tiền, dao động khoảng 25 triệu đồng.
Những Điều Thú Vị Về Basenji
- Không sủa nhưng biết “hát”: Tiếng yodel là đặc trưng duy nhất của Basenji.
- Tự làm sạch như mèo: Giữ lông luôn sạch và ít mùi hôi.
- Liên hệ với thần thoại Ai Cập: Basenji từng được tôn vinh như hình mẫu thần Anubis.
- “Nghệ nhân trốn thoát”: Khả năng leo trèo khiến Basenji cần một hàng rào chắc chắn nếu nuôi trong vườn.
Vì Sao Basenji Là Lựa Chọn Lý Tưởng Cho Gia Đình?
Basenji phù hợp với nhiều đối tượng nuôi, từ những người độc thân yêu thích vận động đến các gia đình nhỏ. Dưới đây là những lý do bạn nên cân nhắc chọn Basenji làm thú cưng:
1. Dễ Chăm Sóc
- Với bộ lông ngắn, mượt và khả năng tự làm sạch, Basenji không yêu cầu các quy trình chăm sóc lông cầu kỳ.
- Chúng ít rụng lông và không có mùi hôi, phù hợp cho những người bị dị ứng nhẹ.
2. Tính Cách Độc Đáo
- Không sủa, giúp môi trường sống yên tĩnh hơn, đặc biệt phù hợp cho căn hộ.
- Thông minh, trung thành và luôn sẵn sàng bảo vệ gia đình.
3. Thích Hợp Với Gia Đình Vận Động
- Nếu bạn yêu thích các hoạt động ngoài trời như chạy bộ hoặc leo núi, Basenji là người bạn đồng hành lý tưởng.
Lưu ý: Basenji không phù hợp với những gia đình có trẻ nhỏ hoặc vật nuôi nhỏ nếu chúng chưa được xã hội hóa sớm.
Câu Hỏi Thường Gặp Về Chó Basenji
1. Basenji có phù hợp nuôi trong căn hộ không?
Có, Basenji rất phù hợp để nuôi trong căn hộ vì chúng không sủa, ít rụng lông và có kích thước nhỏ gọn. Tuy nhiên, chủ nuôi cần đảm bảo chúng được vận động đầy đủ và có không gian để giải tỏa năng lượng.
2. Basenji có thân thiện với trẻ em không?
Basenji thường kiên nhẫn với trẻ lớn nhưng có thể không thích hợp với trẻ nhỏ, đặc biệt nếu trẻ không biết cách tiếp cận động vật đúng cách. Xã hội hóa sớm là cần thiết để tạo mối quan hệ tốt giữa Basenji và trẻ em.
3. Basenji có thể sống chung với các vật nuôi khác không?
Do bản năng săn mồi mạnh mẽ, Basenji có thể không hòa hợp tốt với các vật nuôi nhỏ như thỏ, chuột hoặc mèo. Tuy nhiên, nếu được nuôi chung từ nhỏ và xã hội hóa tốt, chúng có thể chung sống hòa thuận.
4. Basenji có dễ huấn luyện không?
Basenji rất thông minh nhưng cũng độc lập và dễ chán, đòi hỏi các buổi huấn luyện sáng tạo, ngắn gọn và tích cực. Chủ nuôi cần kiên nhẫn để đạt hiệu quả huấn luyện cao.
5. Basenji có thích hợp cho người mới nuôi chó không?
Basenji không phải là lựa chọn lý tưởng cho người nuôi chó lần đầu vì tính cách độc lập và năng lượng cao của chúng. Tuy nhiên, với sự cam kết và hiểu biết, bạn vẫn có thể nuôi chúng một cách thành công.
Lời kết
Basenji không chỉ là một giống chó độc đáo với khả năng “hát” yodel thay vì sủa, mà còn là một người bạn đồng hành thông minh, trung thành và dễ chăm sóc. Tuy nhiên, giống chó này đòi hỏi sự kiên nhẫn và hiểu biết từ người nuôi, đặc biệt là trong việc huấn luyện và chăm sóc hàng ngày.
Basenji sở hữu cả vẻ ngoài thanh lịch lẫn tính cách thú vị. Chúng phù hợp với những người yêu thích sự yên tĩnh, năng động và có kinh nghiệm trong việc chăm sóc chó. Dưới đây là những ưu điểm và nhược điểm chính của giống chó này:
Ưu Điểm
- Không sủa, ít gây ồn ào.
- Dễ chăm sóc, không có mùi hôi và ít rụng lông.
- Thông minh, trung thành và có ngoại hình độc đáo.
Nhược Điểm
- Đòi hỏi vận động cao, dễ phá phách nếu không được chơi đùa đủ.
- Khá bướng bỉnh và cần kiên nhẫn khi huấn luyện.
- Không phù hợp với gia đình có trẻ nhỏ hoặc vật nuôi nhỏ nếu chưa được xã hội hóa.
Nếu bạn có một lối sống năng động và tìm kiếm một chú chó vừa thông minh vừa độc lập, Basenji là lựa chọn hoàn hảo. Tuy nhiên, hãy đảm bảo bạn sẵn sàng đầu tư thời gian và công sức để đáp ứng nhu cầu vận động và huấn luyện của chúng.
