Chó Akita Inu, với nguồn gốc từ tỉnh Akita, Nhật Bản, là một trong những giống chó biểu tượng của sự trung thành và dũng cảm. Tuy nhiên, hành trình lịch sử của giống chó này không mấy bằng phẳng, khi đã trải qua nhiều biến đổi do chiến tranh và các chính sách thời kỳ chiến tranh của chính phủ Nhật Bản. Trong nỗ lực duy trì nòi giống Akita, không ít người đã phải lai tạo Akita với các giống chó khác để bảo tồn. Ngày nay, tại Việt Nam, chó Akita lai đang xuất hiện nhiều hơn, nhưng không phải lúc nào cũng vì lý do chính đáng. Phần lớn là do “tai nạn” phối giống hoặc từ sự thiếu trách nhiệm của người nhân giống. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích nguồn gốc, đặc điểm và những điều cần lưu ý khi mua Akita lai tại Việt Nam.
1. Tổng Quan về Giống Chó Akita Inu và Giá Trị Truyền Thống
- Chó Akita Inu là một trong những giống chó thuần chủng lâu đời nhất Nhật Bản, nổi tiếng với câu chuyện cảm động về chú chó Hachiko – biểu tượng của lòng trung thành. Tại quê hương của mình, Akita Inu từng được nuôi bởi giới quý tộc và các Samurai để săn gấu, bảo vệ gia đình và chủ nhân.
- Vị thế quốc gia: Akita Inu được Nhật Bản công nhận là Di sản tự nhiên quốc gia vào năm 1931, nhằm bảo tồn và phát triển giống chó này. Đây là một trong sáu giống chó bản địa của Nhật Bản, đại diện cho văn hóa và truyền thống quốc gia.
2. Lịch Sử Lai Tạo và Biến Đổi của Giống Chó Akita
Thế Chiến II: Chính Sách Trưng Thu Chó và Việc Lai Tạo Bắt Buộc
- Trong Thế chiến II, do tình trạng thiếu thốn lương thực và nhu cầu lớn về lông chó để làm áo ấm cho binh lính, chính phủ Nhật Bản ban hành lệnh trưng thu chó. Chỉ có giống German Shepherd (chó chăn cừu Đức) được miễn trưng thu do được sử dụng trong quân đội.
- Để bảo vệ giống Akita Inu, nhiều người nuôi chó buộc phải lai tạo Akita với German Shepherd, hy vọng sẽ bảo vệ được dòng giống này khỏi sự truy quét. Việc lai tạo này dẫn đến sự thay đổi lớn trong ngoại hình và tính cách của Akita Inu, tạo nên dòng Akita lai với kích thước lớn hơn, bớt đi nét thuần khiết vốn có của giống chó thuần chủng.
Sau Chiến Tranh: Tái Thiết và Phục Hồi Giống Akita Thuần Chủng
- Sau khi Thế chiến II kết thúc, những người yêu mến Akita Inu, bao gồm các nhà nhân giống và các tổ chức bảo tồn giống chó, đã nỗ lực phục hồi giống Akita thuần chủng. Họ tìm kiếm các dòng Akita còn giữ được đặc điểm truyền thống để phục hồi lại nguồn gen thuần khiết, nhằm khôi phục lại Akita Inu nguyên bản như xưa.
- Đồng thời, một số quân nhân Hoa Kỳ đóng quân tại Nhật Bản đã mang chó Akita lai về Mỹ. Điều này đã tạo nền tảng cho giống Akita Mỹ (American Akita) ngày nay, một dòng Akita với kích thước lớn hơn và đặc điểm ngoại hình khác biệt so với Akita Inu truyền thống.
3. Thực Trạng Chó Akita Lai tại Việt Nam: Tai Nạn Phối Giống và Sự Thiếu Trách Nhiệm
Nguyên Nhân Chính: “Tai Nạn” Phối Giống và Lợi Dụng Thị Trường
- Ở Việt Nam, nhiều trường hợp chó Akita lai không phải do nỗ lực nhân giống có kế hoạch mà phần lớn là các tai nạn phối giống hoặc do sự thiếu trách nhiệm của người nuôi. Những người nhân giống thiếu kiến thức hoặc cố tình ghép đôi Akita với các giống chó có giá trị thấp hơn, dễ sinh sản hơn, để dễ dàng bán ra thị trường mà không cần đầu tư nhiều công sức.
- Những người nhân giống thiếu tâm huyết thường không quan tâm đến việc giữ gìn đặc điểm của giống chó Akita thuần chủng, mà chủ yếu hướng đến lợi nhuận. Việc lai tạo bừa bãi này dẫn đến các thế hệ Akita lai không mang đặc điểm và phẩm chất thuần chủng.
Các Giống Akita Lai Thường Gặp tại Việt Nam
- Akita lai Husky (Huskita): Akita lai Husky là một giống lai phổ biến với đặc điểm là bộ lông dày, mắt xanh và ngoại hình giống Husky hơn. Huskita có tính cách dễ gần hơn Akita thuần chủng, dễ huấn luyện và thân thiện với trẻ em, nhưng cũng dễ gặp các vấn đề về sức khỏe do không đảm bảo tiêu chuẩn lai tạo.
- Akita lai Samoyed: Những chú Akita lai Samoyed có bộ lông trắng mượt, ngoại hình hiền lành và thân thiện. Tính cách của chúng thường hòa nhã, dễ thương và thân thiện với các thành viên trong gia đình.
- Akita lai Labrador (Akitrador): Akita lai Labrador có vóc dáng nhỏ gọn hơn, tính cách hòa nhã và dễ huấn luyện hơn Akita thuần chủng. Giống chó này phù hợp cho các gia đình ở thành thị và ít kinh nghiệm nuôi chó lớn.
- Akita lai chó ta, chó cỏ: Đây là một trong những dòng lai phổ biến tại Việt Nam do chi phí thấp và không yêu cầu điều kiện chăm sóc khắt khe. Akita lai chó ta thường có kích thước nhỏ gọn, tính cách hiền lành và dễ nuôi, nhưng ít mang đặc điểm của Akita Inu thuần chủng.
4. Đặc Điểm Ngoại Hình và Tính Cách của Akita Lai
- Ngoại hình: Akita lai thường không giữ được hoàn toàn các đặc điểm thuần chủng. Những chú Akita lai có ngoại hình đa dạng, từ tai rủ, đuôi không cong, cho đến vóc dáng nhỏ hơn so với Akita Inu thuần chủng. Ví dụ, Akita lai Husky thường có mắt xanh, trong khi Akita lai Samoyed có bộ lông trắng.
- Tính cách: Một số dòng lai thừa hưởng tính cách dễ gần, hòa nhã từ giống chó lai. Tuy nhiên, đặc điểm trung thành, bảo vệ chủ của Akita Inu vẫn xuất hiện ở một số chó Akita lai, mặc dù không nổi bật như ở giống thuần chủng. Tính cách của Akita lai thường không ổn định, dễ bị ảnh hưởng từ gen di truyền của các giống chó khác.
5. Giá Bán Chó Akita Lai tại Việt Nam
Mức Giá Thị Trường và Các Yếu Tố Ảnh Hưởng
- Giá chó Akita lai tại Việt Nam thường thấp hơn rất nhiều so với giống thuần chủng. Một chú Akita lai thường có giá từ 2-7 triệu đồng tùy thuộc vào giống lai và ngoại hình. Cụ thể:
- Akita lai Husky và Akita lai Samoyed: Do có ngoại hình đẹp và được ưa chuộng, các dòng lai này thường có giá từ 5 triệu đồng trở lên.
- Akita lai chó ta hoặc chó cỏ: Đây là dòng lai phổ biến và có giá thấp nhất, chỉ từ 1 đến 3 triệu đồng.
Cảnh Báo với Người Mua Về Chó Akita Giá Rẻ
- Trên thị trường, nhiều người bán lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người mua mới, rao bán Akita Inu giá chỉ từ vài trăm ngàn đến dưới 2 triệu đồng. Phần lớn các trường hợp này là chó lai với chó ta, không có đặc điểm nổi bật của giống Akita Inu.
- Người mua cần cảnh giác với các tin rao giá rẻ bất thường, vì khả năng cao là lừa đảo. Những người thiếu kinh nghiệm dễ bị lừa mua phải chó lai kém chất lượng, không được tiêm phòng đầy đủ và có nguy cơ mắc nhiều bệnh.
6. Lời Khuyên Khi Mua và Nuôi Akita Lai
- Chọn nơi mua uy tín: Nếu bạn quyết định nuôi chó Akita lai, hãy chọn mua tại các cơ sở uy tín, nơi có điều kiện chăm sóc và môi trường nhân giống đảm bảo. Các cơ sở uy tín sẽ có thông tin rõ ràng về nguồn gốc, chế độ chăm sóc và tiêm phòng.
- Xác định rõ nhu cầu và kỳ vọng: Nếu bạn chỉ cần một chú chó đồng hành, dễ nuôi và thân thiện, chó Akita lai là lựa chọn hợp lý. Tuy nhiên, nếu bạn yêu cầu cao về đặc điểm thuần chủng, tốt nhất là nên chọn mua Akita Inu có chứng nhận thuần chủng từ các tổ chức uy tín.
- Hiểu rõ đặc điểm chăm sóc: Akita Inu thuần chủng hay Akita lai đều cần sự quan tâm về dinh dưỡng, huấn luyện và chăm sóc sức khỏe. Do đó, bạn cần chuẩn bị đầy đủ kiến thức trước khi quyết định nuôi bất kỳ giống chó nào.
Kết Luận:
Chó Akita lai tại Việt Nam ngày càng phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro do quá trình nhân giống thiếu trách nhiệm hoặc xuất phát từ tai nạn phối giống. Để tránh bị lừa, người mua cần trang bị kiến thức, chọn địa điểm uy tín và có sự chuẩn bị kỹ càng khi quyết định nuôi chó Akita lai. Akita, dù là thuần chủng hay lai, vẫn sẽ là một người bạn trung thành và yêu thương chủ nhân, nhưng người nuôi cần hiểu rõ và tôn trọng đặc điểm của chúng để có được trải nghiệm nuôi thú cưng tốt nhất.
